UZASADNIENIE WYROKU WIBOR – JEST TOTALNE!

12 lutego 2025 r.

Drodzy Państwo,

Jak możecie pamiętać w dniu 22 stycznia 2025 roku Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny, w składzie SSO Aneta Ineza – Sztukowska, wydał wyrok, którym ustalił nieważność umowy kredytu WIBOR oraz umowy pożyczki WIBOR zawartych pomiędzy naszymi Klientami a VeloBank S.A. (dawny Getin Noble Bank S.A.).

W wyniku tego rozstrzygnięcia, Sąd zasądził na rzecz naszych Klientów odpowiednie kwoty, które są im należne, zapewniając im sprawiedliwość i ochronę ich praw.

Kancelaria otrzymała już uzasadnienie tego orzeczenia. Jest totalne: proste, skrupulatne, kompletne i rozstrzygające o wszystkich elementach, które naprowadziły sąd do wydania decyzji.

Oprócz skrupulatnej analizy stanu faktycznego i przedstawionych dowodów, uzasadnienie poddaje szczegółowej analizie rozległy stan prawny od Prawa bankowego i Kodeksu cywilnego przez Rozporządzenie BMR, Kodeks Etyki Bankowej i Rekomendacje S. Sędzia pochyla się nad dziesiątkami wyroków TSUE, orzeczeń Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, po to by dokonać należytej subsumpcji i naprowadzenia wniosków.

Jego clue sprowadza się do podkreślenia, iż:

1) rzetelność i dokładność wskaźnika WIBOR budzi wątpliwości wobec potencjalnej możliwości jego zmanipulowania przez podmioty uczestniczące w fixingu oraz

2) przy zawieraniu umowy kredytu i umowy pożyczki bank nie zapewnił kredytobiorcom kluczowych informacji, które miałyby znaczenie z ich konsumenckiego punktu widzenia przy podejmowaniu decyzji o zawarciu umowy.

Poniżej ujawniamy newralgiczne ustalenia Sądu objęte uzasadnieniem.

• „Co najmniej od roku 2012 w przestrzeni publicznej zaczęły pojawiać się wypowiedzi poddające w wątpliwość transparentność, rzetelność i prawidłowość ustalania wskaźnika WIBOR.

Przeprowadzona zaś w roku 2024 r. przez NIK kontrola dotycząca wdrożenia przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 wykazała: 1) nieprawidłowości w zakresie nadzoru nad administratorem tego wskaźnika GPW Benchmark S.A. oraz podmiotami przekazującymi dane wejściowe na potrzeby jego ustalania (bankami uczestniczącymi w tzw. fixingu, polegające na tym, że nadzór ten oparty był wyłącznie na weryfikacji „zza biurka” dokumentacji przekazywanej przez administratora oraz podmioty uczestniczące w fixingu oraz opiniach wydanych przez zewnętrznych audytorów (co nie pozwoliło na zidentyfikowanie wszystkich błędów i nieprawidłowości) i 2) błędy w kwotowaniach podawanych przez uczestników fixingu (ostatecznej przyczyny której nie można było ustalić wobec braku możliwości przeprowadzenia kontroli na miejscu w siedzibie GPW Benchmark S.A. i banków – uczestników fixingu WIBOR)”

• „Analizując kwestionowane przez powodów zapisy umowy kredytu i pożyczki tyczące się klauzuli zmiennego oprocentowania zauważyć godzi się, że ani w umowach tych, ani w żadnym innym dokumencie związanym z ich zawarciem (jak też ustnie, na etapie przedkontraktowym) nie poinformowano powodów czym jest stawka referencyjna WIBOR 3M, kto tę stawkę ustala i w oparciu o jakie zasady; ani w umowach tych, ani w żadnym innym dokumencie związanym z ich zawarciem (jak też ustnie, na etapie przedkontraktowym) nie poinformowano też powodów, gdzie mogą znaleźć informacje kwestii powyższych dotyczące. I nie chodzi tu o informacje szczegółowe, jak treść Regulaminu fixingu stawek referencyjnych WIBOR i WIBID obowiązującego w dacie zawierania spornych umów, czy też wyłuszczenie matematycznych sposobów wyliczania wskaźnika WIBOR 3M przez podmioty uczestniczące w fixingu, ale o zwrócenie powodom uwagi na fakt, że wskaźnik WIBOR 3M mający decydujące znaczenie dla wysokości stopy zmiennego oprocentowania (marża miała bowiem charakter stały) tworzony jest przez podmiot prywatny, zrzeszający przedstawicieli rynków finansowych (ACI POLSKA Stowarzyszenie Rynków Finansowych), nie podlegający nadzorowi żadnej instytucji państwowej i biorący pod uwagę przy ustalaniu wysokości rzeczonego wskaźnika dane deklarowane mu przez określone banki, nie podlegające żadnej weryfikacji. Innymi słowy chodzi tu o to, że poprzednik prawny pozwanego nie uświadomił powodom, iż wysokość oprocentowania zmiennego de facto uzależniona będzie od nie podlegającej żadnej kontroli i arbitralnej decyzji banków, tym samym uniemożliwiając powodom dokonanie pełnej oceny uczciwości zaproponowanego produktu finansowego – tak w zakresie wysokości wynagrodzenia za udzielenie kredytu zastrzeżonego na rzecz Banku w umowie kredytu i pożyczki (oprocentowania), jak i wynikających stąd dla powodów ekonomicznych konsekwencji oraz w zakresie możliwości porównania oferty poprzednika prawnego pozwanego z innymi ofertami i wyboru najlepszej z nich”.

• „W ocenie Sądu, ani informacja o samym istnieniu ACI POLSKA Stowarzyszenie Rynków Finansowych (poprzednio: Stowarzyszenie Dealerów Bankowych FOREX Polska), ani fakt, że ustalało ono wskaźnik WIBOR 3M w oparciu o stworzony przez siebie regulamin, ani wreszcie reguły brane pod uwagę przy tzw. fixingu nie są już informacjami powszechnie dostępnymi, a w konsekwencji łatwymi do uzyskania przez „dostatecznie uważnego i rozsądnego przeciętnego konsumenta”.

• „Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że wskaźnik WIBOR (w tym WIBOR 3M), jak wynika z doświadczenia życiowego, w powszechnym mniemaniu (nie profesjonalnym) funkcjonuje jako wskaźnik o charakterze urzędowym. Tak zaś nie jest. Otóż wskaźnik referencyjny WIBOR został utworzony w roku 1992 celem zastąpienia wskaźnika referencyjnego LIBOR w umowach kredytowych z ekspozycją złotówkową. Do 30.06.2017 r. wskaźnikiem tym (jak zasygnalizowano wcześniej) zarządzało przy tym ACI POLSKA Stowarzyszenie Rynków Finansowych (poprzednio: Stowarzyszenie Dealerów Bankowych FOREX Polska), tj. organizacja osób aktywnych zawodowo przy transakcjach na międzynarodowym i krajowym rynku pieniężno-walutowym. Podmiot ten jest i był zatem podmiotem prywatnym, związanym ściśle z sektorem bankowym. To on właśnie jest twórcą zasad ustalania stawki referencyjnej WIBOR oraz współorganizatorem fixingu tej stawki (vide: www.benchmark.pl, www.acidpolska.pl). Nie sposób w takiej sytuacji uznać, by ustalana przez niego stawka miała charakter urzędowy. Co prawda, z dniem 01.07.2017 r., a zatem po uchwaleniu, a jeszcze przed wejściem w życie, Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r., zwanego dalej Rozporządzeniem BMR, zarządzanie wskaźnikiem WIBOR (w tym WIBOR 3M) przeszło pod auspicje GPW Benchmark S.A., ale podmiot ten jest spółką - córką Grupy Kapitałowej GPW w Warszawie S.A., a zatem także instytucji rynku prywatnego a nie publicznego (vide: www.benchmark.pl, www.gpw.pl). Faktem jest też, że od 16.12.2020 r., GPW Benchmark S.A. stał się administratorem stawki referencyjnej WIBOR (w tym WIBOR 3M), o którym mowa w Rozporządzeniu BMR, ale w dalszym ciągu nie oznacza to, że wyznaczany przez tę spółkę wskaźnik miał charakter urzędowy. Pozycja administratora oznacza bowiem li tylko poddanie się nadzorowi organu publicznego wyznaczonego przez państwo-członkowskie UE (w Polsce – Komisji Nadzoru Finansowego), a nie przeniesienie na ten organ kompetencji do ustalania stawki wskaźnika WIBOR (w tym WIBOR 3M) tudzież sygnowania dokładności i rzetelności codziennego ustalania tejże stawki przez GPW Benchmark S.A. Raz jeszcze podkreślić przy tym należy, że ocenę nieuczciwego charakteru warunków umowy należy przeprowadzać w odniesieniu do chwili zawarcia danej umowy, co oznacza, że wszelkie zmiany dotyczące tworzenia i administrowania wskaźnikiem WIBOR (w tym WIBOR 3M), jakie zaszły po dacie zawarcia spornych umów pozostają irrelewantne z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy niniejszej, a uwagi tyczące się GPW Benchmark S.A. i Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. poczyniono jedynie celem przybliżenia zasad funkcjonowania wskaźnika WIBOR (w tym WIBOR 3 M) na rynku kredytowym.”

• „Pamiętać bowiem należy, że przy dokonywaniu oceny zapisu umowy łączącej konsumenta z kontrahentem (w tym wypadku klauzuli zmiennego oprocentowania opartej m.in. o stawkę WIBOR), nie ma znaczenia, czy i jak przedsiębiorca z danego postanowienia umownego w rzeczywistości korzystał, ale to, czy mógł z niego skorzystać Innymi słowy – skoro rzetelność i dokładność wskaźnika WIBOR budzi wątpliwości wobec potencjalnej możliwości jego zmanipulowania przez podmioty uczestniczące w fixingu, to bez znaczenia pozostaje czy w przypadku zawartej w łączącej strony postępowania umowy klauzuli zmiennego oprocentowania WIBOR był ustalany rzetelnie/dokładnie czy też nie. Decyduje tu bowiem okoliczność, że nierzetelność i niedokładność tego wskaźnika (wobec potencjalnej możliwości jego zmanipulowania przez podmioty uczestniczące w fixingu) mogła mieć miejsce.”

Jeżeli ktokolwiek z Państwa chciałby się zapoznać z treścią całości uzasadnienia serdecznie zapraszam do kontaktu pod adresem kancelaria@strzyzowska.com wszystkim osobom zainteresowanym, a w szczególności pełnomocnikom, oczywiście udostępnię jego zanonimizowaną treść. Zapewniam Was, zwłaszcza pełnomocników, iż jest to doskonała i kompletna lektura

Jeśli mają Państwo kredyt oprocentowany stawką WIBOR, zachęcamy do przesłania nam Państwa umowy kredytu do analizy na adres mailowy wibor@strzyzowska.com, a my pomożemy Państwu zrozumieć jej zapisy i sprawdzić, czy nie zostały naruszone Państwa prawa i interesy.

Pozdrawiam serdecznie

Beata Strzyżowska radca prawny