Nowe uprawnienia kuratora sądowego w realizacji kontaktów z dzieckiem
7 stycznia 2022 r.
Nowe uprawnienia kuratora sądowego w realizacji kontaktów z dzieckiem
Ministerstwo Sprawiedliwości od lat szuka sposobu na rodziców utrudniających kontakty z dziećmi oraz wzmocnienie sytuacji dziecka. Co więcej problem ten się znacznie pogłębił w czasie trwania epidemii COVID-19. Nowy projekt w tym zakresie właśnie trafił do opiniowania i zakłada zmiany m.in. w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, ale także w procedurze cywilnej. Zmiany zmierzać mają do wzmocnienia pozycji małoletniego z punktu widzenia ochrony jego dobra, usprawnienia postępowania między innymi w sprawach o alimenty, rozwód, ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, usprawnienia postępowań w sprawach rodzinnych i wzmocnienia skuteczności orzeczeń lub ugód o wykonywaniu kontaktów z dzieckiem, a nadto uregulowania kontaktów z ubezwłasnowolnionym całkowicie.
Podkreślić należy, że okres pandemii nie sprzyja regularnym kontaktom rodziców z dziećmi. Już na początku pandemii Ministerstwo Sprawiedliwości, podkreślało, że ta sytuacja nie wyłącza realizacji kontaktów rodziców z dziećmi, a ich brak można egzekwować poprzez wszczęcie odpowiedniego postępowania na podstawie art. 598¹⁵, 598¹⁶ i art. 598²² kodeksu postępowania cywilnego, o zagrożenie karą, a następnie nakazanie zapłaty określonej sumy pieniężnej. Z powyższych przepisów wynika, że osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje, albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia, albo z ugody zawartej przed sądem lub mediatorem w przedmiocie kontaktów, sąd opiekuńczy, uwzględniając jej sytuację majątkową, może zagrozić jej nakazaniem zapłat na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem. Mowa o zagrożeniu zapłaty określonej kwoty pieniężnej za każdy nieodbyty kontakt z dzieckiem, a gdy to nie odniesie skutku to sąd ma możliwość nakazania zapłaty tejże kwoty na rzecz rodzica uprawnionego do kontaktu.
Proponowana zmiana ma dotyczyć art. 113⁴ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który obecnie brzmi: Sąd opiekuńczy, orzekając w sprawie kontaktów z dzieckiem, może zobowiązać rodziców do określonego postępowania, w szczególności skierować ich do placówek lub specjalistów zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inna stosowna pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń. Po zmianach ma zostać dopisane: ,,a także poddać sposób utrzymywania kontaktów kontroli kuratora sądowego”.
Takie zmiany, przede wszystkim mają na celu zwiększenie gwarancji prawidłowego wykonywania kontaktów, a co więcej ochrony dobra małoletnich dzieci.
Uzasadnienie projektu wskazuje, że ta ,,kontrola kuratora sądowego” ma sprowadzać się nie do brania jego czynnego udziału w realizacji kontaktów, ale w szczególności czuwaniu nad terminowością spotkań rodziców z dziećmi, współdziałanie w tym zakresie z rodzicami, poznawania przyczyn braku kontaktów, niemożliwości konkretnych spotkań, utrzymywania stałego kontaktu zarówno z uprawnionym, jak i zobowiązanym do spotkań, a nadto składania do sądu sprawozdań z realizacji prowadzonego nadzoru we wskazanych terminach.
Taka forma ,,kontroli” nie ingeruje w przebieg samych kontaktów, a jedynie ma stanowić zabezpieczanie dobra dziecka.
Powyższe rozwiązanie budzi wiele wątpliwości, czy ostatecznie nowe rozwiązania zostaną wdrożone do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dowiemy się wkrótce, o czym będziemy na bieżąco informować.
https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12353303/katalog/12829243#12829243
Paulina Jujka-Stolarek, adwokat
