CZY MOŻNA JESZCZE BEZPIECZNIE LOKOWAĆ ŚRODKI W BANKACH?
Szanowni Państwo,
większość z Państwa słyszała już zapewne o olbrzymiej fali oszustw bankowych, które zbiorczo nazywa się phishingiem. Jednak czy dotarły do Państwa informacje o praktykach takich jak vishing czy spoofing?
W przeciągu ostatnich kilku miesięcy obserwujemy wzmożony napływ spraw związanych właśnie z oszustwami typu vishing. Pomimo tego, że każda sprawa to indywidualna tragedia, zauważyć można pewien schemat – klienci banków otrzymują alarmujący telefon z oficjalnego numeru infolinii banku. Podczas rozmowy dowiadują się o trwającym na ich rachunek bankowy ataku, bądź o wcześniejszej próbie włamania. Następnie pada propozycja pomocy w ochronie znajdujących się na rachunku bankowym środków pieniężnych – może to być sugestia zmiany danych dostępowych do serwisów bankowości elektronicznej, bądź transferu tych środków na inne rachunki „techniczne”, które „konsultant” zobowiązuje się otworzyć dla danego klienta. Przez cały czas trwania rozmowy oszust utrzymuje rozmówcę w przekonaniu, że jest pracownikiem banku bądź innej instytucji zaufania publicznego. Bardzo często dysponuje przy tym danymi, które nie są publicznie dostępne, jak np. dokładny stan rachunku. Nie trzeba przy tym dodawać, że kontaktujący się z klientem oszust jest zazwyczaj doskonale przygotowany do rozmowy (również od strony socjotechnicznej) i ma gotową odpowiedź na każde pytanie i podniesioną wątpliwość. W efekcie podczas takiej rozmowy – zwłaszcza mając na uwadze emocje, które jej towarzyszą – łatwo o popełnienie błędu i utratę swoich oszczędności.
Zdarzają się również sytuacje, w których oszustwo przeprowadzane jest za pomocą aplikacji jak „Olx” bądź „Vinted”, gdzie oszuści podszywają się pod osobę zainteresowaną zawarciem transakcji i nakłaniają nieświadomą trwającego oszustwa osobę, do skorzystania z linku, dzięki któremu transakcja miałaby zostać przeprowadzona. Link ten prowadzi najczęściej do fałszywej strony banku, czy też firmy kurierskiej, gdzie klient banku nakłaniany jest do podania swoich danych, bądź danych do logowania w serwisie bankowości elektronicznej – jeśli klient dane te poda, trafią bezpośrednio do oszustów.
O opisywanych powyżej oszustwach informuje wiele instytucji, których zadania ustawowe skupiają się na ochronie interesów klientów banków tj. Rzecznik Finansowy, czy Prezes UOKiK. Coraz częściej wspominają o nich w swoich komunikatach także same banki. Niestety, ale takie działania nie są i nie będą wystarczające do ograniczenia fali oszustw do czasu, póki banki nie podejmą konkretnych i stanowczych działań, które uniemożliwią podszywanie się oszustów pod ich oficjalne numery telefonów bądź podrabianie ich stron internetowych.
W ciągu ostatnich kilku miesięcy Kancelaria podjęła się reprezentacji wielu klientów oszukanych według powyższych schematów. Warto bowiem wiedzieć, że nawet w przypadku utraty środków pieniężnych w wyniku tego rodzaju oszustwa, nadal możliwe jest ich odzyskanie, a to dzięki drodze sądowej. Warto ponadto mieć na uwadze, że w postępowaniu sądowym ofiarę oszustwa mogą wesprzeć wymienione powyżej instytucje powołane do obrony praw konsumentów, tj. Rzecznik Finansowy, czy Prezes UOKiK, które wydać mogą istotne poglądy w sprawie.
Będziemy na bieżąco informować zarówno o postępach w prowadzonych przez Kancelarię postępowaniach „vishingowych”, jak i o inicjatywach podejmowanych przez organy powołane do ochrony praw konsumentów celem pomocy oszukanym osobom. Państwa zaś zachęcamy nie tylko do obserwowania naszych mediów społecznościowych i postępów w sprawach, ale także – a może przede wszystkim – do wzmożonej czujności, również w kontaktach z „instytucją zaufania publicznego”.
Beata Strzyżowska radca prawny
